کد مطلب:43132 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:14

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسيرفرازهاي نوزدهم تا بيستودوم خطبه صدوبيستوچهارم نهجالبلاغه كه امام علي درباره رعايت نظم در ميان لشگريان ميفرمايد چيست؟

«أَجْزَءَ اْمرُؤ قِرْنَهُ وَآسي أَخاهُ بِنَفْسِهِ، وَلَمْ يَكِلْ قِرْنَهُ إِلي أَخِيهِ فَيَجْتمِعَ عَلَيْهِ قِرْنُهُ وَ قِرْنُ أَخِيهِ»
[هر مردي بايد همتاي خود را در رزمگاه كفايت كند و برادر خود را با جان خود مواسات نمايد و همتاي رزمي خود را به برادرش نسپارد، تا تكليف تحمل همتاي برادرش هم به عهدة او باشد.
نظم دقيق لشگريان در همة موقعيتها بايد مراعات گردد. اگر در سخنان مبارك اميرالمؤمنين عليهالسلام دربارة جهاد كه در نهجالبلاغه و جاهاي ديگر آمده است، دقت نمائيم، خواهيم ديد كه آن حضرت با كمال آشنائي به اصول و قوانين جهاد، همواره به لشكريان خود اهميت پيروي از قوانين و اصول جهاد را گوشزد ميفرمودند. از آنجمله تقسيمبندي گروهها و افراد است كه هر يك بايد در مقام خاص خود قرار بگيرند. اين قانون امروزه از نظر ضرورت تقسيمبندي دسته، گروهان، گردان، تيپ، لشگر و سپاه و از نظر تقسيمبندي به انواع مختلف كارها و مقام خيلي جدّي مراعات ميگردد و اخلال به آن ممكن است به ضررهاي بزرگي منتهي گردد. مخصوصاً در دورانهاي معاصر كه به جهت پيچيدگي بسيار شديد موضوعات نظاميگري و ابزار و وسائل زميني و هوائي و دريايي و اطلاعات و مسائل مستمر سياسي و غيرذلك، مراعات نظم و قانون اهميت حياتي پيدا كرده است. از طرف ديگر اين يك اصل كاملاً روشن است كه هر اندازه كه مسائل حياتي اساسيتر و حساستر بوده باشد قطعي است كه به همان اندازه مراعات نظم و قانون آن مسائل اساسيتر و حساستر خواهد بود. با توجه به حساسيت فوقالعادهاي كه در پديده جهاد وجود دارد مراعات نظم و قانون اساسيتر از ساير امور ميباشد. زيرا مسئلة زندگي و مرگ در كار است و ممكن است كوچكترين مسامحه و ارتكاب خلاف نظم مربوط به جهاد، موجب شكست و زيانهاي جبرانناپذير گردد. به اضافة اينكه اميرالمؤمنين عليهالسلام در چند مورد از سخنان مبارك خود دستور به مراعات نظم و توجه به آن داده است. از آنجمله:
1ـ در توصيف قرآن مجيد ميفرمايد: آگاه باشيد كه در قرآن است علم آنچه كه خواهد آمد و در قرآن است گفتار از گذشته و دواي درد شما و قانون و نظم ما بين شما.
2ـ و با عظمتترين دستوري كه خداوند درباره آن حقوق مردم در ارتباط با همديگر فرموده است، حق زمامدار بر افراد مجتمع و حق مجتمع بر زمامدار است، اين همان دستور لازم است كه خداوند سبحان براي هر يك از آنان در مقابل طرف قرار داده است و اين حقوق براي نظم و هماهنگي آنان و ابزار عزت و عظمت دين ضرورت دارد.
3ـ «وَاْلأَمانَهَ (وَلأَمامَهَ) نِظاماً لِلأْمَّهِ» (الحكم، شماره 252/512)
[و خداوند امانت را براي نظم زندگي امت قرار داده است) امانت به معناي عموم آن شامل هر چيزي است كه بايد به كسي كه صاحب آن است، ادا گردد، اعم از امانات مادّي و غيرمادّي.]
4ـ «فَأِنَّهُمْ إِنْ تَمَّموُا عَلي فَيالَةِ هذاَ الْرَّاْيِ اِنْقَطَعَ نِظامُ اْلمُسْلِميِنَ» (خطبه 169/244)
[اگر آنان (اصحاب جمل) كه به جنگ با اميرالمؤمنين برخاسته بودند در رسيدن به انجام دادن آن رأي و تفكر ضعيفي كه دارند موفق شوند، نظم زندگي مسلمانان از هم گسيخته ميشود.]
5ـ «اُوصيِكُما وَجَميعَ وَلَديِ وَأَهْلي وَ مَنْ بَلَغَهُ كِتابيِ بِتَقْوَي اْللهِ وَ نَظْمِ أَمْرِكُمْ» (نامه‎ها شماره 47/421)
[اي دو فرزند عزيزم (امام حسن و امام حسين عليهما السلام) شما را و همه فرزندان و دودمانم و هر كس را كه اين وصيت من به او برسد به تقواي الهي و نظم امورتان وصيت مينمايم.]

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 22
آية الله محمدتقي جعفري